De afgelopen jaren is de factoringmarkt door verschillende internationale en binnenlandse ontwikkelingen hard gegroeid. De druk op werkkapitaal was hoog en factoring bood daar als financieringsinstrument voor veel ondernemers de oplossing voor. Voor 2023 verwacht de FAAN (de branchevereniging voor Nederlandse factoringbedrijven) dat de groei doorzet, maar meer gematigd. Er zijn nog veel onzekere factoren en ook geopolitieke ontwikkelingen kunnen voor onverwachte effecten gaan zorgen.

We spreken twee bestuursleden van de FAAN Mel Yucel, Head of Factoring van BNP Paribas en Wilfred van Heerdt, Head of Sales Commercial Finance van ING over de verwachtingen in het komende jaar. Als 2022 ons iets geleerd heeft, is dat vooruitblikken lastig is. Toch doen we dat.

In 2022 speelden er veel verschillende macro-economische ontwikkelingen die impact hadden op bedrijven en het werkkapitaal: het tekort aan materialen en grondstoffen, stijgende inkoopprijzen, oplopende energieprijzen en het tekort aan personeel. Hoe kijken jullie terug op het afgelopen jaar?

Mel steekt van wal: “2022 was een jaar van ingrijpende transformaties, waarin veel zaken ons hebben verrast. Door de forse inflatie is de financiering van de supply chain meer op de agenda gekomen. Dit jaar wordt waarschijnlijk een overgangsjaar, waarbij de inflatie wordt getemperd door monetair beleid zowel in de eurozone als in Amerika. De grote vraag is, wordt het een zachte of harde landing? In 2024 verwachten we pas normalisatie. Natuurlijk is dit ook erg afhankelijk van wat er geopolitiek gaat gebeuren en met de daaraan gelieerde gasprijs.”

Wilfred vult aan: “De inflatie zoals we die in 2022 hadden, zien we niet in die mate in 2023 terugkomen. Ik verwacht wel dat de inflatie op hoog niveau zal liggen, ook omdat er nog best wat kostprijsstijgingen worden doorgevoerd. Veel bedrijven zullen de hogere inkoopprijzen en de stijgende energieprijzen nog gaan doorberekenen. Daarbij komt dat de loonafspraken in CAO’s voor 2023 op een hoger niveau uit gaan komen en dat leidt ook tot kostprijsstijgingen. Voor de arbeidsmarkt is de verwachting dat die krap blijft en dat bedrijven last blijven houden van personeelstekorten. Dat remt de groei. Als je niet de mensen hebt om het werk te doen, kost dat omzet.”

De FAAN vertegenwoordigt de Nederlandse factoringbedrijven, maar je kunt de Nederlandse markt eigenlijk niet los zien van de rest van de wereld. Hoe zien jullie dat?

“In Nederland zien we nu eenmaal veel gevolgen van internationale ontwikkelingen”, verklaart Wilfred. “Door lockdowns, tekorten aan grondstoffen en hoge containerprijzen stokte de aanvoer van producten, terwijl de vraag juist toenam. Bedrijven hebben dus stevig ingekocht om toch aan de vraag te kunnen voldoen. Nu zien we dat warehouses overvol zitten. Dit heeft een enorm effect op het werkkapitaal; die hoge voorraden moeten wel gefinancierd worden. Door middel van factoring kan hierop meer gefinancierd worden dan via een reguliere financiering, maar de klant moet het deels ook zelf opvangen. De druk op het werkkapitaal blijft hoog, maar de verwachting is dat dit in de loop van 2023 langzaam gaat afnemen.”

“In een volatiele markt is het echt ‘cash is king’, daarom is er veel focus op financiering van werkkapitaal. Factoring kan heel goed met seizoensinvloeden meebewegen. Als de behoefte afvlakt kan de financiering worden aangepast. Het is juist het mooie van factoring dat het heel goed de financieringsbehoefte van de klant kan volgen”, voegt Mel daaraan toe.

Het mogelijk opheffen van het verpandingsverbod is weer actueel. Minister Weerwind van Rechtsbescherming stuurde in november de Tweede Kamer een nota van wijziging en beslisnota over het wetsvoorstel. Welke invloed verwachten jullie dat dit gaat hebben op het gebruik van factoring?

Mel: “Het opheffen van het verpandingsverbod is van groot belang om klanten verder te kunnen faciliteren met het factoringproduct. Het zou dus een goede stap zijn.”

Wilfred: “Klopt. Er wordt al jaren over gesproken en in coronatijd leek het de goede kant op te gaan, omdat het financierbaarheid vergroot. Het beeld in Den Haag was dat het vooral goed zou zijn voor de financiële sector en de opinie is dat er al genoeg zekerheden liggen bij de banken. Maar we realiseren er een hogere financiering mee  voor onze klanten, vooral in het mkb. Nederland is hierin ook best uniek, in ons omringende landen is het verbod er niet meer. Dus ook voor een level playing field in Europees perspectief zou het goed zijn om hier een einde aan te maken.”

Mel: “Precies, er is veel steun om het opgeheven te krijgen. Het zou ook meer gelijkwaardigheid tussen klant en leverancier opleveren. Klanten worden nu haast gedwongen om voor financiering te kijken naar de leverancier. Wij vinden het belangrijk dat klanten keuzevrijheid hebben, waar en hoe zij hun financiering regelen.”

Welke verwachtingen hebben jullie -alles overziend- voor de factoringmarkt in 2023?

Mel: “Ik verwacht dat de groei zal doorzetten, factoring wordt steeds meer gezien als een passend instrument, met een goed effect op liquiditeit, een additionele tool voor een treasurer om werkkapitaal te optimaliseren.”

Wilfred valt haar bij: “Ik ben het met Mel eens dat de markt zal blijven groeien, maar afgelopen jaar was extreem en uniek vanwege de combinatie van een aantal factoren. We kunnen voortbouwen op afgelopen jaar. Inflatie stuwt de groei en leidt tot toenemend gebruik van factoring. Het leeglopen van de warehouses zal de werkkapitaalbehoefte doen afnemen, maar de groeistuwers zullen groter zijn.

Wat 2023 spannend maakt is wat er geopolitiek gaat gebeuren. De situatie rond de VS, China en Taiwan kan een major impact hebben als er wat gaat gebeuren. Dan wordt alles anders. Dit hangt een beetje als een donkere wolk boven de markt. Goed vooruitblikken is op dit moment eigenlijk heel erg lastig. Voor onze klanten maar ook voor ons als FAAN.”